معلم کامل فیزیک: هیویت

گاهی وقتها بهترین نحوه یاد دادن یک مفهوم فیزیکی آن است که با استفاده از ابزارهای زندگی روز مره، از آن مفهوم یک تصویر ذهنی بسازیم. نمایش خیلی رایجی که از آن برای یاد دادن مفهوم ضربه و پایستگی اندازه حرکت استفاده می‌شود آن است که پتکی را به دست شاگرد می‌دهند تا آن را روی سندان نسبتاً سنگینی که روی سینه معلم نگه داشته شده بکوبد. خیلی از ما این نمایش را انجام داده‌ایم و می‌دانیم که قوانین فیزیک کار خودشان .را می‌کنند. همه‌مان می‌دانیم که معلم از برخورد پتک با سندان زیاد اذیت نمی‌شود. این یک آزمایش خوب و ساده و بی درد سر است که معمولاً هیچ اشکالی در آن پیش نمی‌آید. اگر این طور نبود که معلمهای فیزیک این کار را نمی‌کردند. پی هیویت می‌تواند به ما بگوید که چه اشکالی ممکن است پیش بیاید. کافی است پتک را به دشت یک شاگرد ناشی بدهید که جلوی جمعیت دست پاچه هم شده باشد، یا برای نواختن پتک کسی را انتخاب کنید که دیدش ضعیف است و هنوز به عینک دو کاره‌اش خوب عادت نکرده است.
چیزی را که دانش جو قرار است از این آزمایش یاد بگیرد می‌دانیم. اما مربی چه؟ مربی چه می‌تواند یاد بگیرد؟ مربی می‌تواند یاد بگیرد که دستِ شکسته آدم را آزار می‌دهد، می‌تواند یاد بگیرد که از دستیار و رفیق تعلیم دیده‌ای استفاده کند که کار کردن با پتک را بلد باشد، که سندان را با فاصله مناسب نگه دارد، می‌تواند یاد بگیرد که اصلاً این نمایش را انجام ندهد، که «قانون قصاص مورفی» هم اغلب به همان خوبی قوانین فیزیک عمل می‌کند، و این که آدم باید خیلی دل و جرأت داشته باشد و یا به کله‌اش زده باشد که بتواند این تجربه را دو باره تکرار کند.
پل هیویت یاد گرفته است که گاهی بهتر است برای رساندن مفهوم، از یک تخیل زنده کمک بگیرد، از استعداد در به خدمت گرفتن کلمات، و از مهارت در کشیدن نقاشی‌های ساده کارتونی. او به لطف قوه تخیل و قابلیتهایی که در انتقال مفاهیم دارد توانسته است به مدتی بیش از ده سال هر ساله هزاران نفر را در محبوبترین کلاس سیتی کالج سانفرانسیسکو درس بدهد. شاگردان هیویت بارها به غریبه‌ها (آشنایان که جای خود دارند) گفته‌اند که کلاسهای او هیجان انگیزترین کلاسهایی بوده که در تمام عمرشان داشته‌اند. آنها نه تنها این کلاسها را دوست دارند بلکه آنها را از لحاظ یاد گیری و درک مطالب بسیار عالی می‌دانند. اعضای انجمن معلمان فیزیک امریکا (AAPT) به خوبی از مهارتهای او آگاهند. در جلسات AAPT، سالنی که قرار بود او در آن حرف بزند، درست مثل موجودی که بخواهد نفسی عمیق بکشد، جمعیت را به داخل خود می‌کشید و بعد از سخن رانی آنها را بیرون می‌داد. خوش بختانه برای هزاران دانش جوی دیگر و برای آنهایی که مهارت کمتری دارند این امکان فراهم شد که بتوانند در جلسات سخن رانی AAPT و NSTA، در کتاب فیزیک مفهومی، در مقالات متعددی در The Physics Teacher، در فیلمی به نام اتساع نسبیتی زمان، و در کتابش به نام فیزیک بیاندیشیم که به اتفاق لوئیس ایشتین تألیف کرد، با خیلی از ایده‌ها و روشهای تعلیم هیویت آشنا شوند. کتاب فیزیک مفهومی هیویت در حال حاضر در صدها کالج و دانشگاه تدریس می‌شود. از زمان انتشار این کتاب تا اکنون – و شاید هم به خاطر موفقیت آن – چندین کتاب درسی دیگر منتشر شده است که مؤلفان آنها کلاً همین رهیافت را اقتباس کرده‌اند. از کلاسهای پر طرفدار هیویت برای دانش جویان رشته‌های غیر علوم پایه در خیلی جاها تقلید شده است. فیلم اتساع نسبیتی زمان در جشنواره فیلمهای آموزشی امریکا جایزه اول (جایزه علمی لارنس) را برد. از نوارهای درسی تلویزیونی هیویت بسیاری از معلمان و دانش جویان استفاده کرده‌اند.
پروفسور هیویت در بسیاری از مناطق کشور برای معلمان و شاگردان مدارس عمومی سخنرانی کرد. به هزاران نفر کمک کرد تا زیبایی و هیجان فیزیک را حس کنند. پل در اکسپلوراتوریوم سانفرانسیسکو یک درس «برای عموم» تدریس کرد. احتیاج به گفتن ندارد که از این کلاس خیلی استقبال شد و از این رو تکرار شد. هیویت در دانشگاه کالیفرنیا در برکلی هم برای دانش جویان غیر علوم پایه کلاس داشت و از چنان محبوبیتی برخوردار شد که در آن جا در مورد هیچ معلم فیزیکی سابقه نداشت.
پل لیسانس فیزیکش را از انستیتوی تکنولوژی لوئل در ماساچوست گرفت، ضمن کار در دانشگاه یوتا موفق شد هم در رشته آموزش علوم و هم در رشته آموزش فیزیک از آن دانشگاه فوق لیسانس بگیرد. سرانجام در سیتی کالج سانفرانسیسکو بود که توانست یاد بگیرد «چگونه می‌توان برای بار دوم دست خود را با پتک و سندان نشکست»، همان جایی که شاگردانش را با فیزیک به هیجان می‌آورد.
به خاطر دل سپردگی صمیمانه‌اش به حرفه معلمی فیزیک، به خاطر فعالیتهایش که باعث شد هزاران دانش جو تصویر زیبایی از فیزیک و آموزش فیزیک داشته باشند، به خاطر فضیلت او در انتقال درست مفاهیم فیزیک به دانش جویانی که فیزیک را دوست نداشتند اما حالا دارند، و به خاطر کتابهایش، به خاطر فیلمش، و به خاطر مقالات و سخن رانی‌های متعددش که کمک کرد تا بسیاری از دانش جویان و استادان مفاهیم فیزیک را بهتر درک کنند و بهتر منتقل کنند، انجمن معلمان فیزیک امریکا جایزه «رابرت ای میلیکان» را به پل جی هیویت تقدیم نمود.